Διαχείριση Ποιότητας στην ζυθοποιία
16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2020
του Μιχάλη Μεσαναγρενού, Χημικός ΕΚΠΑ
Η διαχείριση της Ποιότητας είναι ένα εργαλείο που θα βοηθήσει τον ζυθοποιό ώστε να διασφαλίζει το προϊόν του. Για να γίνει όμως αυτό πρέπει να εγκατασταθεί ένα πρόγραμμα με κύριους πυλώνες τα ακόλουθα :
• Εγκατάσταση ενός εύχρηστου και σύγχρονου συστήματος HACCP
• Καταγεγραμμένες διαδικασίες λειτουργίας (SOP's)
• GMP's (Good Manufacturing Practices)
• Συστήματα ελέγχων και επαλήθευσης της σωστής εφαρμογής των ανωτέρω
• Πρόγραμμα συντήρησης εξοπλισμού & διακρίβωσης οργάνων
• Διαδικασίες ελέγχου εφαρμογής όλου του συστήματος με εσωτερικές & εξωτερικές επιθεωρήσεις
• Προγράμματα μέτρησης ικανοποίησης πελατών και καταναλωτών
Ας προσεγγίσουμε κάθε έναν "πυλώνα" της Διαχείρισης Ποιότητας
1. Εγκατάσταση ενός εύχρηστου και σύγχρονου συστήματος HACCP
Το HACCP (Hazard Analysis Critical Control Points) ή αλλιώς πλέον ISO 22000 είναι ένα πρόγραμμα που σκοπό έχει να εντοπίσει όλα εκείνα τα σημεία στην παραγωγική διαδικασία τα οποία είναι κρίσιμα, δηλαδή εκείνα τα σημεία που αν για κάποιο λόγο ξεφύγουν από τον έλεγχο, δύναται να δημιουργήσουν πρόβλημα στην υγεία του καταναλωτή. Αφού καταγραφούν αυτά τα κρίσιμα σημεία (CCP's) δημιουργούμε ένα πλάνο παρακολούθησης που περιλαμβάνει :
συχνότητα ελέγχων
υπεύθυνος ελέγχων
τιμές ορίων
ενέργειες σε περίπτωση που ένα CCP είναι εκτός ορίων
διαδικασίες διορθωτικών ενεργειών
2. Καταγεγραμμένες διαδικασίες λειτουργίας (SOP's)
Ο κάθε εργαζόμενος είναι μέρος της σωστής λειτουργίας της ζυθοποιίας, ένας σημαντικός κρίκος στην αλυσίδα της Διαχείρισης Ποιότητας. Η ορθή εφαρμογή επομένως όλων των διαδικασιών και λειτουργιών είναι σημαντικός παράγοντας ώστε να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα. Ως εκ τούτου, η χρήση καταγεγραμμένων διαδικασιών είναι οδηγός για τον εργαζόμενο για να εφαρμόζει σωστά τα προβλεπόμενα και να μην παρεκτρέπεται από τον στόχο του
3. Καλή Βιομηχανική Πρακτική (GMP's)
Όσοι εμπλέκονται με την βιομηχανία έχουν ακούσει τον όρο GMP's. Τί εννοούμε όμως με αυτόν τον όρο; Περιλαμβάνει όλες τις σωστές πρακτικές που πρέπει να εφαρμόζουμε και άπτονται σε θέματα καθαριότητας, Υγιεινής και ασφάλειας π.χ. τρόποι χειρισμού εξοπλισμού, καθαρισμοί, η μη χρήση φαγητού σε χώρους παραγωγής, οι τρόποι χειρισμού των προϊόντων στην αποθήκη, οι συγκολλήσεις των σωληνώσεων με τον σωστό τρόπο και πολλά άλλα.
4. Συστήματα ελέγχων και επαλήθευσης
Όλα τα ανωτέρω πρέπει με κάποιο τρόπο να ελέγχονται και να επιτηρούνται. Η δημιουργία ενός τέτοιου συστήματος μας διασφαλίζει για εύρυθμη λειτουργίας της μονάδας
5. Πρόγραμμα συντήρηση εξοπλισμού και διακρίβωση οργάνων
Φαντασθείτε τώρα ένα μηχάνημα λόγω κακής συντήρησης ή μη συντήρησης να μην λειτουργεί σωστά. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα στην παραγωγική διαδικασία με άγνωστες συνέπειες στην ποιότητα. Αντίστοιχα και το πρόγραμμα διακριβώσεων έχει τη δική του βαρύτητα στην Ποιότητα. Αν για παράδειγμα ελέγχουμε τη θερμοκρασία παστερίωσης της μπίρας καθημερινά, επιβεβαιώνουμε ότι είναι εντός ορίων αλλά το θερμόμετρο λόγω βλάβης δείχνει λανθασμένη τιμή; Τότε η παστερίωση δεν γίνεται με τον ενδεδειγμένο τρόπο και η ποιότητα της μπίρας μπορεί να επηρεασθεί άρδην
6. Επιθεωρήσεις
Η εφαρμογή των παραπάνω διαδικασιών και συστημάτων πρέπει να επιθεωρείται τακτικά από εσωτερικούς και εξωτερικούς φορείς ώστε να επιβεβαιώνουν στην ορθή εφαρμογή αλλά και να εντοπίζουν πιθανές παραλείψεις
7. Πρόγραμμα Ικανοποίησης Πελατών και Καταναλωτών
Ο τελικός αποδέκτης της μπίρας είναι ο πελάτης και ο καταναλωτής. Όλα τα παραπάνω δεν θα είχαν αξία αν ο καταναλωτής είναι δυσαρεστημένος. Ένα πρόγραμμα επομένων μέτρησης της Ικανοποίησης του Πελάτη επιβεβαιώνει ότι δουλεύουμε στο σωστό δρόμο. Η προσπάθεια όμως δεν σταματά ποτέ. Και όπως έχω πει πολλές φορές Ποιότητα 100% δεν μπορεί να σου προσφέρει κανένας οργανισμός και κανένα σύστημα Ποιότητας. Πάντα προσπαθείς να το πλησιάσεις ώστε να είσαι πιο κοντά στον στόχο σου
Να παράγεις μια ποιοτική μπίρα είναι αρκετά δύσκολο καθώς αυτό περιλαμβάνει γνώσεις, προσήλωση, επιμονή αλλά και επενδύσεις. Η ποιότητα είναι επένδυση σε εξοπλισμό παραγωγής, σε εξοπλισμό ελέγχων, σε ανθρώπινο δυναμικό και στην χρήση ποιοτικών υλών και υλικών. Να παράγεις όμως μια μπίρα η οποία θα είναι εξίσου ποιοτική στον τελικό καταναλωτή είναι ακόμα πιο δύσκολο αφού περιλαμβάνει και την διαδικασία εμφιάλωσης, την συσκευασία ακόμα και τις συνθήκες αποθήκευσης.
Κάθε ζυθοποιός φυσικά και θέλει να παράγει την καλύτερη μπίρα. Έχει όμως τα κατάλληλα εργαλεία για να "χτίσει" πάνω σε αυτό;