Μια δημοφιλής κατηγορία είναι η ΄βαρελίσια μπίρα΄. Τί σημαίνει όμως όταν λέμε ΄βαρελίσια μπίρα΄; Ουσιαστικά δεν υπάρχει καμία διαφοροποίηση παραγωγικά και ποιοτικά με την μπίρα που παρασκευάζεται και συσκευάζεται σε μπουκάλια και κουτιά. Αυτό που αλλάζει μόνο είναι ο περιέκτης που η μπίρα αποθηκεύεται σε βαρέλια.
Παλαιότερα, τα βαρέλια ήταν ξύλινα, όμως η δυσκολία στον καθαρισμό καθώς και η φθορά με την πάροδο των χρόνων ανάγκασε τις ζυθοποιίες να στραφούν σε ανοξείδωτα βαρέλια. Το πλεονέκτημα αυτών των βαρελιών είναι ότι δεν αλλοιώνονται, πλένονται εύκολα και δεν υφίστανται φθορές κατά το πλύσιμό τους. Τα ανοξείδωτα αυτά βαρέλια που στην γλώσσα της ζυθοποιίας ονομάζονται kegs είναι επιστρεφόμενα και διαφόρων τύπων. Σε άλλο άρθρο μου περιγράφω αναλυτικά τα είδη των βαρελιών.
Το βαρέλι λοιπόν όταν επιστρέψει ως κενό από τον πελάτη πρέπει να πλυθεί και να απολυμανθεί πρωτού ξαναγεμίσει με μπίρα.
Συνήθως τα στάδια της εμβαρέλωσης είναι :
1. Αποπαλετοποίηση
2. Εξωτερικό πλύσιμο βαρελιών
3. Εσωτερικό πλύσιμο βαρελιών
4. Απολύμανση
5. Αποστείρωση
6. Γέμισμα
7. Πωματισμός
8. Κωδικοποίηση
9. Παλετοποίηση
10 Αποθήκευση
Τα τελευταία χρόνια βρίσκει εφαρμογή και βαρέλι πλαστικό μιας χρήσης το οποίο έχει το πλεονέκτημα ότι δεν πλένεται καθώς και δεν υπάρχουν έξοδα επιστροφής. Όμως υπάρχει και η περιβαλλοντική σκοπιά του θέματος σχετικά με τη χρήση των πλαστικών μιας χρήσης
1. Αποπαλετοποίηση
Τα κενά βαρέλια απομακρύνονται από την παλέτα είται χειρονακτικά είται μηχανικά με ρομποτικά μηχανήματα και τοποθετούνται στη μεταφορική ταινία. Εδώ ο χειριστής πρέπει να αφαιρέσει :
- βαρέλια τα οποία είναι ΄ξένα'
- βαρέλια ελαττωματικά
- ξένα σώματα που μπορεί να βρίσκονται πάνω στα βαρέλια
2. Εξωτερικό πλύσιμο βαρελιών
Το στάδιο αυτό εφαρμόζεται για την απομάκρυνση κάθε ξένης βρωμιάς, σκόνης κλπ που μπορεί να φέρει το βαρέλι. Συνήθως για το εξωτερικό πλύσιμο χρησιμοποιείται ανακυκλώσιμο ζεστό νερό ή αραιό διάλυμα θερμής καυστικής σόδας αν θέλουμε να απομακρύνουμε το μελάνι από την κωδικοποίηση
3. Εσωτερικό πλύσιμο βαρελιών
a. Ουσιαστικά είναι το 1ο στάδιο πλυσίματος. Πριν ξεκινήσει το πλύσιμο, πρέπει να αφαιρεθεί όλη η πίεση που περιέχει το βαρέλι. Όταν γίνει αυτό γίνεται αρχικά ξέπλυμα με ζεστό νερό. Σε πιο σύγχρονα μηχανήματα υπάρχει και αυτόματος έλεγχος της πίεσης του βαρελιού πριν την αφαίρεσή της έτσι ώστε αν ανιχνευθεί βαρέλι με μηδενική πίεση αυτό να απομακρυνθεί ως χαλασμένο. Στο σημείο αυτό πρέπει να αναφέρουμε πως η βαλβίδα γεμίσματος και αδειάσματος της μπίρας περιέχει ένα ελαστικό o-ring εσωτερικά και ένα λάστιχο εξωτερικά τα οποία με την πάροδο του χρόνου και με τις υψηλές θερμοκρασίες και πιέσεις φθίρονται και είναι αναγκαία η αντικατάστασή τους. Σε διαφορετική περίπτωση, θα γεμίσει το βαρέλι με μπίρα και επειδή δεν μπορεί να στεγανοποιήσει, το βαρέλι χάνει την πίεσή του, εισέρχεται αέρας και η μπίρα χαλάει.
b. Ακολουθεί ένα αλκαλικό πλύσιμο, συνήθως με διάλυμα θερμής καυστικής σόδας 1,5-3% σε θερμοκρασία άνω των 80ο C.
c. Μετέπειτα ακολουθεί όξινος καθαρισμός συνήθως με φωσφορικό ή νιτρικό οξύ 1-2% σε θερμοκρασία άνω των 70οC
4. Απολύμανση βαρελιών
Αφού το βαρέλι έχει πλυθεί αρκετά καλά με καυστική σόδα και οξύ και έχει ξεπλυθεί επίσης πολύ καλά, ακολουθεί απολύμανση με ζεστό νερό στους 85-90ο C
5. Αποστείρωση βαρελιών
Μετά την απολύμανση ακολουθεί αποστείρωση με ατμό. η Θερμοκρασία του ατμού μπορεί να φθάσει και τους 130οC οπότε με αυτόν τον τρόπο το βαρέλι πλέον είναι καθαρό και έτοιμο προς γέμισμα.
6. Γέμισμα μπίρας
Η μπίρα εισέρχεται στο βαρέλι από κάτω ώστε να μην αφρίζει και το βαρέλι γεμίζει μέχρι τον προκαθορισμένο όγκο. Οι συνηθισμένοι όγκοι είναι 30L και 50 L καθώς και 20L.
7/8. πωματισμός και κωδικοποίηση
Αφού το βαρέλι είναι γεμάτο, τοποθετείται καπάκι στην βαλβίδα καθώς και η κωδικοποίηση που περιλαμβάνει το lot number, την ημερομηνία λήξης και άλλα στοιχεί σχετικά με το προϊόν (συστατικά, vol, κλπ)
9. Παλετοποίηση
Τελευταίο στάδιο είναι η παλετοποίηση, η τοποθέτηση δηλαδή των βαρελιών σε παλέτα είτε χειρονακτικά είτε μηχανικά
10. Αποθήκευση
Η παλέτα αποθηκεύεται στον αποθηκευτικό χώρο ο οποίος πρέπει να είναι καθαρός, χωρίς οσμές, να μην εκτείθεται σε ζέστη και στο ηλιακό φως
Σημεία Ελέγχου.
Όπως μπορεί εύκολα κάποιος να καταλάβει η εμβαρέλωση της μπίρας απαιτεί γνώσεις αλλά και ελέγχους ώστε η διαδικασία να εφαρμόζεται πιστά προς αποφυγή προβλημάτων. Ας δούμε ποια είναι τα κρίσιμα σημεία ελέγχου
1. Θερμοκρασίες νερού, καυστικής σόδας και οξέος
2. Πιέσεις νερού, καυστικής σόδας και οξέος
3. Συγκεντρώσεις καυστικής σόδας και οξέος
4. Χρόνοι πλυσίματος
5. Πιέσεις ατμού, αέρα, και διοξειδίου του άνθρακα
6. Έλεγχος πίεσης βαρελιών
7. Φίλτρα αέρα και διοξειδίου του άνθρακα
Ο αέρας που εισέρχεται στο βαρέλι υπό πίεση για να απομακρύνει τα υπολείμματα χημικών πρέπει να είναι αποστειρωμένος. Επομένως πρέπει να έχουμε μικροβιοκρατή φίλτρα. Επίσης, ο αέρας πρέπει να είναι oil free ώστε να αποφευχθούν τυχόν επιμολύνσεις από τους αεροσυμπιεστές.
Τα φίλτρα επίσης του διοξειδίου του άνθρακα πρέπει να είναι μικροβιοκρατή και να αποστειρώνονται τακτικά με πλάνο αποστείρωσης. Ο προμηθευτής του διοξειδίου του άνθρακα πρέπει να είναι πιστοποιημένος ώστε να μας διασφαλίζει προϊόν υψηλής καθαρότητας
Τα θερμόμετρα που μετράνε τις θερμοκρασίες των χημικών πρέπει να διακριβώνονται σε τακτική βάση για να διασφαλίζεται η ορθή τιμή τους. Το ίδιο ισχύει και με τα όργανα ελέγχου της συγκέντρωσης χημικών. Αυτά στηρίζονται συνήθως στη μέτρηση αγωγιμότητας που ως γνωστό υπάρχει μια γραμμική σχέση μεταξύ αγωγιμότητας και συγκέντρωσης.
Το κάθε μηχάνημα έχει τις δικές του προδιαγραφές οι οποίες πρέπει να τηρούνται και να ελέγχονται ως προς την εφαρμογή τους σε κάθε παραγωγική ημέρα
